Prikkelbare darm, opgeblazen buik & co. - helpt het FODMAP-dieet echt?
Steeds meer mensen hebben last van spijsverteringsproblemen zoals winderigheid, buikpijn of het prikkelbare darmsyndroom. Een voedingsmethode die gerichte verlichting belooft is de Laag FODMAP-dieet. Maar wat zit er precies achter en voor wie is het geschikt?
Wat betekent "FODMAP" eigenlijk?
FODMAP is de afkorting voor:
Fermenteerbaar
Oligosachariden
Disachariden
Monosachariden
Aen
Polyole
Deze koolhydraten worden slecht opgenomen in de darmen, fermenteren snel en kunnen gasvorming en het vasthouden van water veroorzaken - vooral bij gevoelige mensen.
Voor wie is het Low FODMAP dieet geschikt?
Het dieet werd oorspronkelijk ontwikkeld aan de Monash University (Australië) voor de behandeling van de Prikkelbare darm syndroom (IBS) ontwikkeld. Het kan nuttig zijn voor
- Prikkelbare darm syndroom (volgens Rome IV criteria)
- Chronische winderigheid
- Afwisselende diarree/constipatie
- Lekke darm / dunne darm overgroei (SIBO)
- Voedselintoleranties met onduidelijke oorzaak
Belangrijk: Een medische diagnose wordt aanbevolen voordat je begint.
Wat wordt vermeden bij het FODMAP-dieet?
Rijke bronnen van FODMAPs:
- FructoseHoning, appels, peren
- LactoseMelk, yoghurt, roomkaas
- FructanenTarwe, knoflook, uien
- GalactanenPeulvruchten
- PolyolenSorbitol, xylitol, pruimen, paddenstoelen
Wat kun je eten met een laag FODMAP-niveau?
| Categorie | Geschikte voedingsmiddelen |
|---|---|
| Groenten | Courgettes, wortelen, aardappelen |
| Fruit | Bananen, bessen, druiven |
| Granen | Rijst, quinoa, havermout (glutenvrij) |
| Eiwitbronnen | Eieren, tofu, vis, vlees |
| Alternatieven voor melk | Amandelmelk, lactosevrije producten |
| Oliën & vetten | Olijfolie, kokosolie, boter (lactosevrij) |
Hoe werkt het Low FODMAP-dieet?
1. Eliminatiefase (ongeveer 2-6 weken)
Alle voedingsmiddelen met een hoog FODMAP-gehalte worden consequent vermeden.
2. Herintroductiefase
FODMAP-groepen worden individueel getest (bijv. fructose, lactose) om uit te zoeken wat individueel wordt verdragen.
3. Aanpassing op lange termijn
Opstellen van een persoonlijk voedingsplan op basis van de bevindingen.
Voordelen van het FODMAP-dieet
- Minder winderigheid & krampen
- Stabielere stoelgang
- Meer welzijn & levenskwaliteit
- Individuele inzichten in je eigen tolerantie
Kritiek & uitdagingen
- Zeer beperkend, vooral in het begin
- Risico op tekorten aan voedingsstoffen bij slechte planning
- Geen dieet voor gezonde mensen of zonder aanbeveling van een arts
- Complex bijhouden van een voedingsdagboek vereist
Conclusie: Het lage FODMAP-dieet - verstandig, maar geïndividualiseerd
Het FODMAP-dieet is Geen trendmaar een wetenschappelijk onderbouwde aanpak voor mensen met functionele maag- en darmklachten. Het vereist echter discipline, kennis en vaak professionele ondersteuning. Wie het op de juiste manier toepast, kan er merkbaar baat bij hebben.